Gra dydaktyczna
( cytując Wincentego Okonia)
to metoda nauczania wykorzystująca grę jako formę ułatwiającą zdobywanie wiedzy i umiejętności. Czynnikiem charakteryzującym tę metodę jest zabawa, która jest niezwykle przydatna w procesie uczenia. Gra stanowi odmianę wyżej wspomnianej zabawy i polega na przestrzeganiu ściśle określonych zasad. Służy to poszanowaniu norm oraz przyzwyczaja do zwycięstw czy porażek
Obecnie w nauczaniu duży nacisk kładzie się właśnie na metody aktywizujące, w tym gry dydaktyczne. Uważam, że powinny na stałe zagościć do edukacji wczesnoszkolnej.
Dlaczego warto korzystać z gier dydaktycznych?
- Gry w edukacji są okazją do stworzenia takich sytuacji dydaktycznych, które kojarzone są z zabawą a nie z nauką.
- Uczniowie czują się bezpiecznie, bo nie są odpytywani, rzadko odnoszą porażki, a przy tym czerpią radość z funkcjonowania w grupie.
- Kolorowe rekwizyty, czasami przedmioty codziennego użytku, plansze, a nawet zabawki sprawiają, że dziecko chętniej przystępuje do pokonywania trudności, które za chwilę przed nim postawimy. Tylko nauczyciel wykorzystujący na zajęciach gry, tak naprawdę widzi te przedmioty nieco inaczej niż uczniowie. Dla niego są to przede wszystkim środki dydaktyczne, które nie służą do zabawy czy do urozmaicenia procesu nauczania, ale pomagają w samodzielnym uczeniu się i utrwalaniu wiadomości i umiejętności, nie tylko matematycznych.
- Gry dydaktyczne to ćwiczenia i zadania, ale też emocje. Wszyscy uczniowie mogą osiągnąć sukces, nie tylko ci uzdolnieni, zwłaszcza jeżeli gra przebiega w grupach lub w parach. Dzieci są więc zmotywowane do podejmowania wysiłku.
- Przy stosowaniu tradycyjnych metod uczniowie słabsi często zniechęcają się podczas rozwiązywania zadań, a ci zdolni – nudzą. Indywidualizacja procesu nauczania wcale nie jest taka łatwa. Dzieci, które szybko pracują, zaburzają często rytm lekcji, ponieważ oczekują coraz to nowych wyzwań. Obie grupy potrzebują w zasadzie osobnej stymulacji, metody, która zapewniałaby zróżnicowanie wymagań. Takim stymulantem i metodą rozwiązującą problem ze zróżnicowaniem pracy na lekcji, jest właśnie zastosowanie gier dydaktycznych.
- Wszystkie dzieci mają szansę pracować w swoim tempie, a dzięki współpracy w grupie, ustalenie rozwiązania staje się prostsze. Wymaga jednak od uczniów wspólnego działania, bo w przeciwnym wypadku nikt nie osiągnie sukcesu.
O czym należy pamiętać planując grę dydaktyczną?
- Gry powinny mieć jasny cel dydaktyczny. Mogą wprowadzać nowe wiadomości i umiejętności lub mieć aspekt utrwalający. Jednocześnie należałoby zadbać o ich atrakcyjność.
- Gry dydaktyczne należy dostosować do wieku i możliwości naszych uczniów. Zbyt łatwe nie będą budzić zainteresowania, a zbyt trudne – zniechęcają. Należy zwrócić uwagę również na długość rozgrywki.
- Dzieci nie powinny czuć się zmuszane do gry. Warto zadbać o to, by nikt nie czuł się dyskryminowany.
- Zasady powinny być jasne dla wszystkich i bezwzględnie przestrzegane. Jeśli zasady są skomplikowane możemy pokusić się o rozgrywkę pokazową.
- Gry powinny być rozgrywane do końca. Możemy zaplanować rewanż.
- Grupy, w których rozgrywane są gry, nie powinny być przypadkowe. Nie powinniśmy dzieciom pozwolić na swobodny dobór ich członków, bo bez wątpienia część uczniów będzie dyskryminowana. Naszym celem jest przecież wyrównywanie różnic „w górę”.
- Rozgrywki warto stosować również w parach. Gracze są wówczas bardziej zaangażowani, mniej anonimowi, szybciej się ze sobą dogadują i podejmują działanie. Znacząco więc poprawia się kreatywność i stan aktywności uczniów.
Gry dydaktyczne oprócz aspektu edukacyjnego, bardzo mocno sprzyjają rozwijaniu odporności emocjonalnej. Ważne jest więc, aby ta metoda nie była stosowana od czasu do czasu, ale na stałe zagościła na naszych lekcjach. Będziemy mogli kształtować w ten sposób:
- przyjmowanie porażki z godnością;
- wspólne dochodzenie do wyznaczonych celów;
- umiejętność negocjacji i zawierania kompromisów;
- wzmacnianie potencjału twórczego;
- wytrwałe realizowanie pomysłów;
- trafne przewidywanie efektów;
- umiejętność modyfikowania metod i celów w zależności od uzyskiwanych rezultatów;
- umiejętność doboru zainteresowań, nie tylko z dziedzin proponowanych na lekcjach.
Wykorzystując gry dydaktyczne jako metodę aktywizującą możemy wybrać gry tradycyjne, ale coraz powszechniej wkraczają do naszych sal lekcyjnych programy i aplikacje multimedialne. Dzięki tym programom oraz różnego typu generatorom, przygotowanie gier z coraz to nowymi zestawami zadań, stało się proste. Przy tym zastosowanie multimedialnych gier dydaktycznych daje możliwość wykonania większej ilości zadań, pozwala na kontrolę przebiegu jego rozwiązywania oraz ułatwia sprawdzenie poprawności rozwiązania. Gry dydaktyczne możemy też stosować w zgrywalizowanych zajęciach. Na temat grywalizacji przeczytacie w artykule: >> Grywalizacja w edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej.
Jakie gry dydaktyczne stosować w edukacji wczesnoszkolnej?
Na temat edukacyjnych gier planszowych możecie poczytać w wywiadzie z twórcą edukacyjnych gier planszowych p. Marcinem Dębińskim >> WYWIAD Moje propozycje dotyczą gier, które możemy przygotować stosując generatory on-line oraz te, w które możemy grać interaktywnie:
- Memory, które przygotujemy np. w Learning Apps oraz Educandy.
- Wisielec – w Learning Apps
- Kółko i krzyżyk – Educandy
- Bingo – np. KidsCerts
- Teleturnieje – Wordwall
Bardzo dużo angażujących gier przygotujemy również w Genially.
Zapraszam do kolejnych artykułów z Genially w roli głównej np.
- Tabliczka mnożenia z Genially >> KLIK
- Rebusy w Genially >> KLIK
- Mikołajkowe inspiracje w Genially >> KLIK
- Jak przygotować pionki do gry w Genially >> KLIK
Jeśli chcesz lepiej poznać zagadnienie gier dydaktycznych i grywalizacji, to zapraszam na nagranie warsztatów: Gry dydaktyczne i grywalizacja – projektowanie narzędzi edukacyjnych.
Pozdrawiam
Ciekawe 🙂
Sporo cennych wniosków.