Jak nauczyć dziecko tolerancji

Na pytanie, czy uczysz swoje dziecko tolerancji, większość rodziców stwierdzi, często z oburzeniem, że tak. W takim razie dlaczego w naszym społeczeństwie jest tak źle z poszanowaniem odmienności i akceptacją osób niepełnosprawnych?

Od wielu lat pracuję w szkole integracyjnej, więc na co dzień stykam się z tym problemem. I uwierzcie mi, że co innego mówić o tolerancji, czy deklarować, że się jest tolerancyjnym, a co innego być tolerancyjnym.

Zapisując dzieci do naszej szkoły, rodzice wiedzą, że ich dziecko będzie wspólnie bawić się i uczyć z dziećmi niepełnosprawnymi ruchowo, intelektualnie, słabosłyszącymi, niedowidzącymi czy ze spektrum autyzmu. Rozmawiają o tym z dzieckiem i wydaje się, że wszystko będzie wspaniale. A dlaczego nie jest?

Prawda jest taka, że samo tłumaczenie, że trzeba być życzliwym i szanować odmienność innych ludzi nie pomoże, gdy dziecko widzi w domu zupełnie inne zachowania rodziców. Jeśli słyszy mowę nienawiści w swoim otoczeniu:

 

czy-uczysz-dziecko-tolerancji

 

Jak nauczyć dziecko tolerancji? Dziecko jest bacznym obserwatorem i na pewno wychwyci pogardliwe odnoszenie się rodziców do niektórych osób innej rasy, płci, religii czy przekonań. Otrzymuje natychmiast jasny komunikat, że inny znaczy gorszy. Samo zapisanie do klasy integracyjnej nie sprawi, że nasza pociecha stanie się tolerancyjna i że będzie chciała bawić się z niepełnosprawnym rówieśnikiem. 

Jak nauczyć dziecko tolerancji? 

Bądź przykładem dla dziecka

Nie unikaj kontaktów z ludźmi o odmiennym wyglądzie czy przekonaniach. Nie pozwalaj sobie na obraźliwe czy pogardliwe sformułowania, nawet w stanach najwyższego wzburzenia. Bądź po prostu życzliwy dla innych ludzi, nie tylko niepełnosprawnych. 🙂

Rozmawiaj na temat odmienności innych ludzi (rasy, wyglądu, religii, niepełnosprawności itp.)

Rozmawiajmy przy okazji oglądanego filmu, czytanej książki czy spotkania np. osób niepełnosprawnych na ulicy. Pomóżmy znaleźć słowa opisujące ludzi, którzy mają odmienny wygląd bez pejoratywnego znaczenia np. zamiast grubas – osoba otyła, zamiast murzyn – osoba czarnoskóra. Pokaż, że inność może być ciekawa, że inny nie znaczy wcale gorszy, że każdy człowiek może nam coś zaoferować. Może okazać się, że dziewczynka na wózku pięknie maluje, czarnoskóra śpiewaczka ma wspaniały głos, a niesłyszący chłopiec świetnie gra w piłkę.

 

Jak nauczyć dziecko tolerancji

Reaguj na brak tolerancji twojego dziecka

Może się zdarzyć, że twoja pociecha nie będzie chciała bawić się z niepełnosprawnym kolegą czy koleżanką, nie poda ręki, nie stanie w parze, może nawet będzie się wyśmiewać. W grupie dzieci reagują w różny sposób i musisz się na to przygotować. Nie pozostań obojętny i nie przymykaj oczu na takie zachowanie.

Oswajaj dziecko z innością

Samo mówienie na temat tolerancji, niestety nie daje oczekiwanych rezultatów. Na pewno nie można unikać kontaktu z ludźmi niepełnosprawnymi czy wyglądającymi „inaczej”. Proponuję też spróbować wczuć się w rolę dzieci niepełnosprawnych.

Co czuje i na jakie utrudnienia napotyka osoba niewidoma?

Ćwiczenia z przepaską na oczach:

  • Idź do łazienki.
  • Wyłącz telewizor.
  • Pościel łóżko.
  • Podaj sól.
  • Rozpoznaj przedmioty dotykiem.
  • Rozpakuj szkolny plecak.

Spacer z zamkniętymi oczami:

  • po domu z laską (kijem)
  • na zewnątrz, trzymając rodzica za łokieć

Komentowanie obrazka:

  • Dziecko wyobraża sobie, że jesteś osoba niewidomą i opowiada ci szczegółowo obrazek.

Znajdowanie podczas spaceru udogodnień dla osób niewidomych w waszej miejscowości:

  • Dziecko może dostrzec, że czasami niewielka inwestycja może bardzo pomóc w codziennym życiu osobom niewidomym.

Jak funkcjonuje osoba słabosłysząca lub głucha?

Ćwiczenie ze stoperami:

  • Włóż dziecku stoper do uszu – zapytaj o wrażenia – tak czuje się osoba z wkładką uszną aparatu słuchowego.
  • Powiedz coś, a zadaniem dziecka będzie powtórzenie tego – wyjaśnij, że tak może słyszeć osoba z niedosłuchem.

Czytanie z ruchu warg:

  • Powiedz coś, nie wydając głosu. Dziecko próbuje odczytać treść z ruchu warg.

Komunikowanie się bez użycia głosu: 

  • Poproś dziecko, aby wymyśliło swój pseudonim znakiem (ruchem rąk), czyli w języku migowym, tak jak to robią dzieci słabosłyszące lub głuche. Znak migowy powinien wyrażać dominującą cechę wyglądu lub charakteru.
  • Zastanówcie się, jak zwrócić uwagę dziecka głuchego w szkole, w przedszkolu, jak działa budzik dla niesłyszących (wykorzystuje się światło). 

Ograniczenia osób niepełnosprawnych ruchowo

Wykonywanie rożnych czynności bez użycia rak:

  • picie z kubka
  • malowanie farbami (pędzelek trzymamy w ustach lub palcami stóp)

Zabawa, gra w piłkę z utrudnieniem:

  • nie wolno biegać, poruszamy się w podporze tyłem
  • rzucamy do siebie piłkę, ale nie wolno ruszyć się z miejsca

Wykonywanie różnych czynności w grubych rękawicach kuchennych:

  • Zapnij guziki.
  • Napisz swoje imię.
  • Nakryj do stołu. 

Jak odbiera świat osoba z autyzmem?

Rozmowa w hałasie:

  • Zasłoń zasłony, włącz bardzo głośną muzykę, zapalaj i gaś światło, a w tym czasie zadawaj pytania, oczekując od dziecka odpowiedzi (tak osoby z autyzmem często słyszą mowę).

Wykonywanie codziennych czynności z utrudnieniem:

  • Załóż dziecku grube rękawiczki i każ pozbierać rozsypany ryż z dywanu lub jednogroszówki położone na kuchennym blacie, który uprzednio został polany olejem (osoby z autyzmem nie zawsze potrafią dopasować ułożenie ręki czy siłę nacisku do przedmiotu, który chcą podnieść).

Postrzeganie smaków i zapachów:

  • Dosyp do miodu lub do Nutelli łyżeczkę soli oraz pieprzu i wymieszaj. Poproś dziecko, aby spróbowało znanego sobie produktu (tak osoba z autyzmem może postrzegać niektóre smaki, które dla nas są przyjemne).
  • Do pojemnika o znanym przyjemnym zapachu, wsyp coś, co brzydko pachnie. Poproś dziecko. aby powąchało zawartość pojemnika (tak osoba z autyzmem może postrzegać zapachy, które dla zdrowego dziecka są przyjemne).

Dosłowne rozumienie mowy:

  • Przeczytaj dziecku poniższe zdania i zastanówcie się, co one oznaczają dosłownie, a nie w znaczeniu przenośnym (ludzie z autyzmem nie rozumieją metafor).

– Ona ma węża w kieszeni.

– Tata nabrał wody w usta.

– Wczoraj lało jak z cebra.

– Dlaczego siedzisz jak mysz pod miotłą? *

 

Aby wprowadzić dzieci w świat osób niepełnosprawnych, należałoby przeprowadzić tych zabaw o wiele więcej. Myślę jednak, że nawet takie krótkie wprowadzenie, może pokazać sprawy, problemy, o których dziecko może nie wiedzieć. Zrozumienie to pierwszy krok do tolerancji, przynajmniej tak myślę. Jednak tolerancji trzeba nauczyć przede wszystkim własnym przykładem.

Dzień Tolerancji obchodzimy 16 listopada. Natomiast 21 listopada przypada Dzień Życzliwości. Zobacz, jakie  >> zabawy możesz przeprowadzić z dziećmi.

 

Pozdrawiam

szkolne-inspiracje

* Ćwiczenia zaczerpnęłam z książki Agnieszki Kossowskiej pt. „Duże sprawy w małych głowach”.

 

 

Zapisz

Zapisz

Zapisz

Zapisz

Zapisz

Zapisz

Zapisz

Zapisz

44
0
Would love your thoughts, please comment.x